Öz
In Turkey, where earthquakes are experienced intensely, the principles of earthquake resistant building design are one of the most important factors to be considered. Located at the intersection of the North Anatolian and Eastern Anatolian faults, which threaten a large part of Turkey in terms of earthquake hazard, Bingol province is one of the cities that should be ready for an earthquake. For this purpose, a survey consisting of 18 questions was conducted with 107 people residing in the city center of Bingol, which includes the earthquake preparedness assessment of existing buildings. The answers given based on the principles stated in the earthquake codes and the results of previous studies were evaluated. The results obtained were examined with their justifications. Situations such as cantilevered floors, overhangs, presence of shops on the ground floors are negative situations in terms of the earthquake behaviour of the buildings. On the other hand, the fact that the building stock is young indicates that there are relatively more buildings ready for earthquake.
Anahtar Kelimeler
Earthquake resistant building Design Building inventory studies Structural damage
Kaynakça
- AFAD, 2018. Türkiye Deprem Tehlike Haritası, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/turkiye-deprem-tehlike-haritasi
- AFAD, 2020. 24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) Depremi Raporu, Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, Erişim adresi: https://deprem.afad.gov.tr/downloadDocument?id=1831
- Bal İ.E., Tezcan S.S., Gülay F.G., 2007. Betonarme binaların göçme riskinin belirlenmesi için P25 hızlı değerlendirme yöntemi, Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı, 16-20 Ekim 2007, İstanbul, s:13.
- Bal İ.E., Gülay F.G., Tezcan S.S., 2008. A New Approach for The Preliminary Seismic Assessment of Rc Buildings: P25 Scorıng Method, The 14th World Conference on Earthquake Engineering, 12-17 October, Beijing, China.
- Balun B., Nemutlu O.F., Benli A., Sari A., 2020. Estimation of probabilistic hazard for Bingol province , Turkey, Earthq. Struct. 18 (2), 223-231.
- Baran T., Kahraman S., Özçelik Ö., Mısır S., Saatçi İ.A., Girgin S.C., 2017. Afete Dirençli Kentler Kavramı Çerçevesinde İzmir’de Yapı Stoku Envanteri ve Deprem Riski Çalışmaları, İzmir ve Deprem Konferansı, 28-29 Eylül, İzmir, s:23.
- Börekçi M., 2020. Günümüz Tasarım Yöntemlerinin Betonarme Binaların Deprem Performansına Etkisinin Park-Ang Hasar İndeksi ile Belirlenmesi, Uludağ Univ. J. Fac. Eng. 1 (25), 325-340.
- Celep Z., Kumbasar N., 2005. Betonarme Yapılar, Beta Yayınevi, İstanbul, 864 s.
- DBYBHY, 2007. Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi, 2007. Erişim adresi: http://www.deprem.afad.gov.tr
- Demirtaş R., 2000. Türkiye Diri Fayları ve Deprem Etkinlikleri Paleosismolojik Çalışmalar ve Gelecek Deprem Potansiyelleri.
- Dirik K., Yürür T., Demirbağ H., 2003. 1 Mayıs 2003 Çimenli (Bingöl) Depremi Değerlendirme Raporu, Hacettepe Üniversitesi.
- Dogangun, A., 2004. Performance of reinforced concrete buildings during the May 1, 2003 Bingöl Earthquake in Turkey, Eng. Struct. 26 (6), 841-856.
- Emre, Ö., Duman T.Y., Olgun Ş., Özalp S., Elmacı H., 2012. 1:250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası Serisi, Erzurum (NJ37-4) Paftası, Seri No:48, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, Ankara- Türkiye.
- FEMA, 2015. FEMA-155: Rapid Visual Screening of Buildings for Potential Seismic Hazards : Supporting Documentation, Fed. Emerg. Manag. Agency.
- Hassan A., Sozen M., 1997. Seismic Vulnerability Assessment of Low-Rise Buildings in Regions with Infrequent Earthquakes, ACI Struct. J. 1, 1-9.
- Işık E., 2013. Bitlis İlinde Bulunan Yığma Yapı Stoğunun Sokak Tarama Yöntemi ile Değerlendirilmesi, BEÜ Fen Bilimleri Dergisi 2 (1), 21-29.
- Isik E., Ozluk., H., 2013. Tatvan Kentsel Yapı Stoğunun Değerlendirilmesi, International Anatolia Academic Online Journal Scientific Science 1 (2), 8-12.
- KRDAE, 2019. Türkiye’de Meydana Gelen Büyük Depremler, Kandilli Rasathanesi Erişim adresi: http://www.koeri.boun.edu.tr/
- Nemutlu O.F., Balun B., Sari A., 2021. Damage assessment of buildings after 24 January 2020 Elazığ-Sivrice earthquake, Earthq. Struct. 20 (3), 325-335.
- Özçelik Ö., Mısır İ.S., Baran T., Kahraman S., Saatçi A., Girgin S.C., 2013. Balçova ve Seferihisar İlçelerinde Gerçekleştirilen Yapı Stoğu Envanter ve Deprem Güvenliği Ön Değerlendirmesi Projesi Sonuçları, 2. İzmir Kent Sempozyumu, 28-30 Kasım 2013, İzmir, s:12.
- Sayin E., Yon B., Calayir Y., Gor M., 2014. Construction Failures of Masonry and Adobe Buildings During the 2011 Van Earthquakes in Turkey, Struct. Eng. 51 (3), 503-518.
- Sayin E., Yon B., Onat O., Gor M., Oncu M.E., Tunc E.T., Bakir D., Karatın M., Calayir Y., 2021. 24 January 2020 Sivrice-Elazığ, Turkey earthquake: geotechnical evaluation and performance of structures, Bull. Earthq. Eng. 19 (2), 657-684.
- Sezen H., Whittaker A.S., Elwood K. J., Mosalam K. M., 2003. Performance of reinforced concrete buildings during the August 17, 1999 Kocaeli, Turkey earthquake, and seismic design and construction practise in Turkey, Eng. Struct. 25 (1), 103-114.
- Sucuoglu H., Yazgan U., 2003. Simple Survey Procedures for Seismic Risk Assessment In Urban Building Stocks, Work. Seism. Assess. Rehabil. Exist. Build. 29, 97-118.
- TBDY, 2018. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara.
- Temizer M., 2013. 2003 Bingöl Depremi Sonrası Bingöl İlinin Hasar Durumlarının Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yapı Eğitimi, 86 s.
- TÜİK, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu Ankara, Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/
- Yakut A., Ozcebe G., Yucemen M.S., 2006. Seismic vulnerability assessment using regional empirical data, Earthq. Eng. Struct. Dyn. 35 (10), 1187-1202.
- Yucemen M.S., Ozcebe G., Pay A.C., 2004. Prediction of potential damage due to severe earthquakes, Struct. Saf. 26 (3), 349-366.
Öz
Depremlerin yoğun yaşandığı ülkemizde, depreme dayanıklı yapı tasarımı esasları dikkate alınması gereken en önemli faktörlerden biridir. Türkiye’nin büyük bir kısmının deprem tehlikesi açısından tehdit eden Kuzey Anadolu ve Doğu Anadolu faylarının kesişiminde bulunan Bingöl ili, depreme hazır olması gereken şehirlerin başında gelmektedir. Bu amaçla, 18 sorudan oluşan ve Bingöl ili şehir merkezinde ikamet eden 107 kişi ile mevcut yapıların depreme hazırlık değerlendirilmesini içeren bir anket çalışması gerçekleştirilmiştir. Deprem yönetmeliklerinde belirtilen esaslar ve önceki çalışmaların sonuçları çerçevesinde verilen cevaplar değerlendirilmiştir. Elde edilen sonuçlar gerekçeleriyle irdelenmiştir. Asma katlı yapılar, çıkmalı yapılar ve giriş katlarında gelir getirici ticari mekânların bulunduğu yapılar yapı stokunun önemli bir kısmını oluşturmakta ve bu yapılar daha zayıf deprem davranışı göstermektedir. Öte yandan yapı stokunun genç olması nispeten depreme hazır yapıların fazla olduğunu göstermektedir.
Anahtar Kelimeler
Depreme dayanıklı yapı tasarımı Yapı envanter çalışmaları Yapısal hasar
Kaynakça
- AFAD, 2018. Türkiye Deprem Tehlike Haritası, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Erişim adresi: https://www.afad.gov.tr/turkiye-deprem-tehlike-haritasi
- AFAD, 2020. 24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) Depremi Raporu, Afet ve Acil Durum Yönetim Başkanlığı, Erişim adresi: https://deprem.afad.gov.tr/downloadDocument?id=1831
- Bal İ.E., Tezcan S.S., Gülay F.G., 2007. Betonarme binaların göçme riskinin belirlenmesi için P25 hızlı değerlendirme yöntemi, Altıncı Ulusal Deprem Mühendisliği Konferansı, 16-20 Ekim 2007, İstanbul, s:13.
- Bal İ.E., Gülay F.G., Tezcan S.S., 2008. A New Approach for The Preliminary Seismic Assessment of Rc Buildings: P25 Scorıng Method, The 14th World Conference on Earthquake Engineering, 12-17 October, Beijing, China.
- Balun B., Nemutlu O.F., Benli A., Sari A., 2020. Estimation of probabilistic hazard for Bingol province , Turkey, Earthq. Struct. 18 (2), 223-231.
- Baran T., Kahraman S., Özçelik Ö., Mısır S., Saatçi İ.A., Girgin S.C., 2017. Afete Dirençli Kentler Kavramı Çerçevesinde İzmir’de Yapı Stoku Envanteri ve Deprem Riski Çalışmaları, İzmir ve Deprem Konferansı, 28-29 Eylül, İzmir, s:23.
- Börekçi M., 2020. Günümüz Tasarım Yöntemlerinin Betonarme Binaların Deprem Performansına Etkisinin Park-Ang Hasar İndeksi ile Belirlenmesi, Uludağ Univ. J. Fac. Eng. 1 (25), 325-340.
- Celep Z., Kumbasar N., 2005. Betonarme Yapılar, Beta Yayınevi, İstanbul, 864 s.
- DBYBHY, 2007. Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik, T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma Dairesi, 2007. Erişim adresi: http://www.deprem.afad.gov.tr
- Demirtaş R., 2000. Türkiye Diri Fayları ve Deprem Etkinlikleri Paleosismolojik Çalışmalar ve Gelecek Deprem Potansiyelleri.
- Dirik K., Yürür T., Demirbağ H., 2003. 1 Mayıs 2003 Çimenli (Bingöl) Depremi Değerlendirme Raporu, Hacettepe Üniversitesi.
- Dogangun, A., 2004. Performance of reinforced concrete buildings during the May 1, 2003 Bingöl Earthquake in Turkey, Eng. Struct. 26 (6), 841-856.
- Emre, Ö., Duman T.Y., Olgun Ş., Özalp S., Elmacı H., 2012. 1:250.000 Ölçekli Türkiye Diri Fay Haritası Serisi, Erzurum (NJ37-4) Paftası, Seri No:48, Maden Tetkik Arama Genel Müdürlüğü, Ankara- Türkiye.
- FEMA, 2015. FEMA-155: Rapid Visual Screening of Buildings for Potential Seismic Hazards : Supporting Documentation, Fed. Emerg. Manag. Agency.
- Hassan A., Sozen M., 1997. Seismic Vulnerability Assessment of Low-Rise Buildings in Regions with Infrequent Earthquakes, ACI Struct. J. 1, 1-9.
- Işık E., 2013. Bitlis İlinde Bulunan Yığma Yapı Stoğunun Sokak Tarama Yöntemi ile Değerlendirilmesi, BEÜ Fen Bilimleri Dergisi 2 (1), 21-29.
- Isik E., Ozluk., H., 2013. Tatvan Kentsel Yapı Stoğunun Değerlendirilmesi, International Anatolia Academic Online Journal Scientific Science 1 (2), 8-12.
- KRDAE, 2019. Türkiye’de Meydana Gelen Büyük Depremler, Kandilli Rasathanesi Erişim adresi: http://www.koeri.boun.edu.tr/
- Nemutlu O.F., Balun B., Sari A., 2021. Damage assessment of buildings after 24 January 2020 Elazığ-Sivrice earthquake, Earthq. Struct. 20 (3), 325-335.
- Özçelik Ö., Mısır İ.S., Baran T., Kahraman S., Saatçi A., Girgin S.C., 2013. Balçova ve Seferihisar İlçelerinde Gerçekleştirilen Yapı Stoğu Envanter ve Deprem Güvenliği Ön Değerlendirmesi Projesi Sonuçları, 2. İzmir Kent Sempozyumu, 28-30 Kasım 2013, İzmir, s:12.
- Sayin E., Yon B., Calayir Y., Gor M., 2014. Construction Failures of Masonry and Adobe Buildings During the 2011 Van Earthquakes in Turkey, Struct. Eng. 51 (3), 503-518.
- Sayin E., Yon B., Onat O., Gor M., Oncu M.E., Tunc E.T., Bakir D., Karatın M., Calayir Y., 2021. 24 January 2020 Sivrice-Elazığ, Turkey earthquake: geotechnical evaluation and performance of structures, Bull. Earthq. Eng. 19 (2), 657-684.
- Sezen H., Whittaker A.S., Elwood K. J., Mosalam K. M., 2003. Performance of reinforced concrete buildings during the August 17, 1999 Kocaeli, Turkey earthquake, and seismic design and construction practise in Turkey, Eng. Struct. 25 (1), 103-114.
- Sucuoglu H., Yazgan U., 2003. Simple Survey Procedures for Seismic Risk Assessment In Urban Building Stocks, Work. Seism. Assess. Rehabil. Exist. Build. 29, 97-118.
- TBDY, 2018. Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, Ankara.
- Temizer M., 2013. 2003 Bingöl Depremi Sonrası Bingöl İlinin Hasar Durumlarının Analizi, Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yapı Eğitimi, 86 s.
- TÜİK, 2021. Türkiye İstatistik Kurumu Ankara, Erişim adresi: https://www.tuik.gov.tr/
- Yakut A., Ozcebe G., Yucemen M.S., 2006. Seismic vulnerability assessment using regional empirical data, Earthq. Eng. Struct. Dyn. 35 (10), 1187-1202.
- Yucemen M.S., Ozcebe G., Pay A.C., 2004. Prediction of potential damage due to severe earthquakes, Struct. Saf. 26 (3), 349-366.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | İnşaat Mühendisliği |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Haziran 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 4 Mayıs 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 3 Sayı: 1 |
