Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye'de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 740 - 759, 04.12.2023

Osman Tuzun Hatice Armutcuoğlu Tekin

https://doi.org/10.17494/ogusbd.1338577

Öz

Bu çalışmanın amacı çevre kirliliği ve gelir düzeyi ve/veya büyüme ilişkisini gösteren Çevresel Kuznets Eğrisi’nin Türkiye’de geçerliliğinin araştırılması olarak belirlenmiştir. Bunun için bu çalışmada Türkiye’deki kişi başına karbondioksit salınımı (CO2) ve kişi başına gelir düzeyi arasındaki ilişki 1970-2020 yılları kapsamında doğrusal olmayan gecikmesi dağıtılmış otoregresif sınır testi (NARDL) yöntemiyle araştırılmış ve ilgili dönemde Çevresel Kuznets Eğrisi’nin Türkiye’de kübik polinom N şeklinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu bağlamda ilgili dönemde Türkiye’nin çevresel açıdan geleceksiz büyüme tehlikesiyle karşı karşıya olduğu söylenebilir. Bu nedenle çevre kirliliğinin azaltılması için yenilenemez enerji kaynaklarının bilinçsiz tüketiminin azaltılmasının ve yenilenebilir enerji kaynaklarına ayrılacak olan yatırımların arttırılmasının ülke ekonomisi açısından faydalı olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Çevresel Kuznets Eğrisi Ekonomik Büyüme Doğrusal Olmayan ARDL Sınır Testi

Kaynakça

  • Adebayo, T. S., Rjoub, H., Akadiri, S. S., Oladipupo, S. D., Sharif, A. ve Adeshola, İ. (2022). “The role of economic complexity in the environmental Kuznets curve of MINT economies: evidence from method of moments quantile regression”. Environmental Science and Pollution Research, 2022(29): 24248–24260.
  • Ağırman, E. ve Osman, A. B. (2022). “Development and Environment Quality Nexus in Turkey: An Empirical Study”. Social Sciences Research Journal, 11(1), 176-186.
  • Albayrak, E. N. ve Gökçe, A. (2015). “Ekonomik büyüme ve çevresel kirlilik ilişkisi: Çevresel Kuznets eğrisi ve Türkiye örneği”. Social Sciences Research Journal, 4(2): 279-301.
  • Al-Mulali, U., Saboori, B. ve Ozturk, I. (2015). "Investigating the environmental Kuznets curve hypothesis in Vietnam". Energy Policy, 76(2015): 123–131.
  • Apergis, N. ve Ozturk, I. (2015). "Testing environmental Kuznets Curve hypothesis in Asian countries". Ecological Indicators, 52(2015): 16–22.
  • Arı, A. ve Zeren, F. (2011). “CO2 emisyonu ve ekonomik büyüme: Panel veri analizi”. Yönetim ve Ekonomi, 18(2): 37-47.
  • Auty, R., (1985). “Materials intensity of GDP: research issues on the measurement and explanation of change”. Resource Policy 11, 275–283.
  • Balsalobre-Lorente, D., Ibanez-Luzon, L., Usman, M. ve Shahbaz, M. (2022). "The environmental Kuznets curve, based on the economic complexity, and the pollution haven hypothesis in PIIGS countries". Renewable Energy, 185(2022): 1441-1455.
  • Beşer, M. N., Acaroğlu, H. ve Güllü, M. (2017). “Çevresel Kuznets eğrisi hipotezi: İnsani gelişim endeksi etkili mi?”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(2018): 189-201.
  • Canpolat Gökçe, E. ve Kızılkaya F. (2022). “Türkiye için turizm kaynaklı EKC hipotezinin test edilmesi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1): 352-362.
  • Dinda, S. (2004). “Environmental Kuznets curve hypothesis: A survey”. Ecological Economics. 49(2004): 431– 455.
  • Efeoğlu, R. (2022). “Çevresel Kuznets eğrisi çerçevesinde sanayileşme, yenilenebilir enerji, enerji tüketimi ve finansal gelişmenin CO2 salınımı üzerindeki etkisi”. Alanya Akademik Bakış, 6(2): 2103-2115.
  • Emek, Ö. F. ve Özçelebi, O. (2021). “Türkiye’de Çevresel kuznets hipotezinin geçerliliği bağlamında karbon emisyonu (CO2) ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi: Hatemi-J ve zamanla değişen nedensellik”. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2): 364-386.
  • Hashmi, S. M., Bhowmik, R., Inglesi-Lotz, R. ve Syed, Q. R. (2022). "Investigating the Environmental Kuznets Curve hypothesis amidst geopolitical risk: Global evidence using bootstrap ARDL approach". Environmental Science and Pollution Research, 29(2022): 24049–24062.
  • Karadaş, H. A. ve Koşaroğlu, Ş. M. (2021). “N2O için Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin test edilmesi”. İzmir İktisat Dergisi, 36(4): 913-928.
  • Koca, A. ve Sevinç, D. (2022). “Çevresel Kuznets Eğrisi’nin BRICS-T ülkelerinde geçerliliği ve finansal gelişmişlik ve dışa açıklığın çevre kirliliği üzerindeki etkisi”. İzmir İktisat Dergisi. 37(2): 318-333.
  • Kuznets, S. (1955). “Economic growth and income inequality”. The American Economic Review, 45(1), 1– 28.
  • Lebe, F. (2016). “Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezi: Türkiye için eşbütünleşme ve nedensellik analizi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 177-194.
  • McConnell, K.E., 1997. “Income and the demand for environmental quality”. Environment and Development Economics 2, 383– 399.
  • Meadows, D.H., Meadows, D.L., Randers, J. ve Behrens, W., (1972). The Limits to Growth. Universe Books, New York.
  • Murshed, M., Haseeb, M. ve Alam, Md. S. (2022). "The Environmental Kuznets Curve hypothesis for carbon and ecological footprints in South Asia: the role of renewable energy". GeoJournal, 87(2022) :2345–2372.
  • Özbek, S. ve Oğul, B. (2022). “Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin geçerliliği: Türkiye üzerine ampirik bir çalışma”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 14(26): 35-46.
  • Panayotou, T., (1993). “Empirical tests and policy analysis of environmental degradation at different stages of economic development”. ILO, Technology and Employment Programme, Geneva.
  • Panayotou, T. (1997). “Demystifying the Environmental Kuznets Curve: Turning a black box into a policy tool”. Environment and Development Economics, 2(1998): 465-484.
  • Saatçi, M. ve Dumrul, Y. (2011). "Çevre kirliliği ve ekonomik büyüme ilişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisinin Türk ekonomisi için yapısal kırılmalı eş-bütünleşme yöntemiyle tahmini". Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(2011): 65-86.
  • Sachs, J. D. (2019). Sürdürülebilir kalkınma çağı. Çev. Barış Gönülşelen. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
  • Shin, Y., Yu, B., ve Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. Festschrift in honor of Peter Schmidt: Econometric methods and applications, 281-314.
  • Simionescu, M., Strielkowski, W. ve Gavurova, B. (2022). "Could quality of governance influence pollution? Evidence from the revised Environmental Kuznets Curve in Central and Eastern European countries". Energy Reports, 8(2022): 809–819.
  • Taghvaee, V. M., Nodehi, M. ve Saboori, B. (2022). "Economic complexity and CO2 emissions in OECD countries: sector‑wise Environmental Kuznets Curve hypothesis". Environmental Science and Pollution Research, https://doi.org/10.1007/s11356-022-21491-5.
  • Tıraş, H. H. (2012). “Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2): 57-73.
  • Utkulu, U. ve Ekinci, R. (2016). “Uluslararası petrol ve gıda fiyatlarından iç fiyatlara asimetrik ve doğrusal olmayan fiyat geçişkenliği: Türkiye için NARDL modeli bulguları”. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (617), 9-22.
  • Ünal, H. ve Aktuğ, M. (2021). Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezi kapsamında Türkiye'de çevre kalitesinin değerlendirilmesi. İnsan & Toplum, 12(1): 113-136.
  • Wang, Q, Wang, X. ve Li, R. (2022). "Does urbanization redefine the environmental Kuznets curve? An empirical analysis of 134 Countries". Sustainable Cities and Society, 76(2022): 1-14.
  • Zivot, E. ve Andrews, D. W. K. (2002). “Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis”. Journal of business & economic statistics, 20(1), 25-44.

The Validity of the Environmental Kuznets Curve in Turkey: The Example of 1970-2020

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 740 - 759, 04.12.2023

Osman Tuzun Hatice Armutcuoğlu Tekin

https://doi.org/10.17494/ogusbd.1338577

Öz

This study aims to investigate the validity of the Environmental Kuznets Curve in Turkey, which shows the relationship between environmental pollution and income level and/or growth. For this reason, the relationship between carbon dioxide emissions per capita (CO2) and income per capita in Turkey was investigated with the non-linear autoregressive distributed lag bound test (NARDL) method within the scope of 1970-2020 and it was concluded that the Environmental Kuznets Curve in the relevant period is N-shaped cubic polynomial in Turkey. In this context, it can be said that Turkey is facing the danger of “growth without a future” in terms of environment. For this reason, it is thought that reducing the unconscious consumption of non-renewable energy resources and increasing investments to be allocated to renewable energy resources will be beneficial for the country's economy in order to reduce environmental pollution.

Anahtar Kelimeler

Environmental Kuznets Curve Economic Growth Nonlinear ARDL Bound Test

Kaynakça

  • Adebayo, T. S., Rjoub, H., Akadiri, S. S., Oladipupo, S. D., Sharif, A. ve Adeshola, İ. (2022). “The role of economic complexity in the environmental Kuznets curve of MINT economies: evidence from method of moments quantile regression”. Environmental Science and Pollution Research, 2022(29): 24248–24260.
  • Ağırman, E. ve Osman, A. B. (2022). “Development and Environment Quality Nexus in Turkey: An Empirical Study”. Social Sciences Research Journal, 11(1), 176-186.
  • Albayrak, E. N. ve Gökçe, A. (2015). “Ekonomik büyüme ve çevresel kirlilik ilişkisi: Çevresel Kuznets eğrisi ve Türkiye örneği”. Social Sciences Research Journal, 4(2): 279-301.
  • Al-Mulali, U., Saboori, B. ve Ozturk, I. (2015). "Investigating the environmental Kuznets curve hypothesis in Vietnam". Energy Policy, 76(2015): 123–131.
  • Apergis, N. ve Ozturk, I. (2015). "Testing environmental Kuznets Curve hypothesis in Asian countries". Ecological Indicators, 52(2015): 16–22.
  • Arı, A. ve Zeren, F. (2011). “CO2 emisyonu ve ekonomik büyüme: Panel veri analizi”. Yönetim ve Ekonomi, 18(2): 37-47.
  • Auty, R., (1985). “Materials intensity of GDP: research issues on the measurement and explanation of change”. Resource Policy 11, 275–283.
  • Balsalobre-Lorente, D., Ibanez-Luzon, L., Usman, M. ve Shahbaz, M. (2022). "The environmental Kuznets curve, based on the economic complexity, and the pollution haven hypothesis in PIIGS countries". Renewable Energy, 185(2022): 1441-1455.
  • Beşer, M. N., Acaroğlu, H. ve Güllü, M. (2017). “Çevresel Kuznets eğrisi hipotezi: İnsani gelişim endeksi etkili mi?”. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31(2018): 189-201.
  • Canpolat Gökçe, E. ve Kızılkaya F. (2022). “Türkiye için turizm kaynaklı EKC hipotezinin test edilmesi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1): 352-362.
  • Dinda, S. (2004). “Environmental Kuznets curve hypothesis: A survey”. Ecological Economics. 49(2004): 431– 455.
  • Efeoğlu, R. (2022). “Çevresel Kuznets eğrisi çerçevesinde sanayileşme, yenilenebilir enerji, enerji tüketimi ve finansal gelişmenin CO2 salınımı üzerindeki etkisi”. Alanya Akademik Bakış, 6(2): 2103-2115.
  • Emek, Ö. F. ve Özçelebi, O. (2021). “Türkiye’de Çevresel kuznets hipotezinin geçerliliği bağlamında karbon emisyonu (CO2) ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin incelenmesi: Hatemi-J ve zamanla değişen nedensellik”. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 23(2): 364-386.
  • Hashmi, S. M., Bhowmik, R., Inglesi-Lotz, R. ve Syed, Q. R. (2022). "Investigating the Environmental Kuznets Curve hypothesis amidst geopolitical risk: Global evidence using bootstrap ARDL approach". Environmental Science and Pollution Research, 29(2022): 24049–24062.
  • Karadaş, H. A. ve Koşaroğlu, Ş. M. (2021). “N2O için Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin test edilmesi”. İzmir İktisat Dergisi, 36(4): 913-928.
  • Koca, A. ve Sevinç, D. (2022). “Çevresel Kuznets Eğrisi’nin BRICS-T ülkelerinde geçerliliği ve finansal gelişmişlik ve dışa açıklığın çevre kirliliği üzerindeki etkisi”. İzmir İktisat Dergisi. 37(2): 318-333.
  • Kuznets, S. (1955). “Economic growth and income inequality”. The American Economic Review, 45(1), 1– 28.
  • Lebe, F. (2016). “Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezi: Türkiye için eşbütünleşme ve nedensellik analizi”. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 17(2), 177-194.
  • McConnell, K.E., 1997. “Income and the demand for environmental quality”. Environment and Development Economics 2, 383– 399.
  • Meadows, D.H., Meadows, D.L., Randers, J. ve Behrens, W., (1972). The Limits to Growth. Universe Books, New York.
  • Murshed, M., Haseeb, M. ve Alam, Md. S. (2022). "The Environmental Kuznets Curve hypothesis for carbon and ecological footprints in South Asia: the role of renewable energy". GeoJournal, 87(2022) :2345–2372.
  • Özbek, S. ve Oğul, B. (2022). “Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezinin geçerliliği: Türkiye üzerine ampirik bir çalışma”. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 14(26): 35-46.
  • Panayotou, T., (1993). “Empirical tests and policy analysis of environmental degradation at different stages of economic development”. ILO, Technology and Employment Programme, Geneva.
  • Panayotou, T. (1997). “Demystifying the Environmental Kuznets Curve: Turning a black box into a policy tool”. Environment and Development Economics, 2(1998): 465-484.
  • Saatçi, M. ve Dumrul, Y. (2011). "Çevre kirliliği ve ekonomik büyüme ilişkisi: Çevresel Kuznets Eğrisinin Türk ekonomisi için yapısal kırılmalı eş-bütünleşme yöntemiyle tahmini". Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37(2011): 65-86.
  • Sachs, J. D. (2019). Sürdürülebilir kalkınma çağı. Çev. Barış Gönülşelen. İstanbul: Yeditepe Yayınevi.
  • Shin, Y., Yu, B., ve Greenwood-Nimmo, M. (2014). Modelling asymmetric cointegration and dynamic multipliers in a nonlinear ARDL framework. Festschrift in honor of Peter Schmidt: Econometric methods and applications, 281-314.
  • Simionescu, M., Strielkowski, W. ve Gavurova, B. (2022). "Could quality of governance influence pollution? Evidence from the revised Environmental Kuznets Curve in Central and Eastern European countries". Energy Reports, 8(2022): 809–819.
  • Taghvaee, V. M., Nodehi, M. ve Saboori, B. (2022). "Economic complexity and CO2 emissions in OECD countries: sector‑wise Environmental Kuznets Curve hypothesis". Environmental Science and Pollution Research, https://doi.org/10.1007/s11356-022-21491-5.
  • Tıraş, H. H. (2012). “Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre: Teorik Bir İnceleme”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(2): 57-73.
  • Utkulu, U. ve Ekinci, R. (2016). “Uluslararası petrol ve gıda fiyatlarından iç fiyatlara asimetrik ve doğrusal olmayan fiyat geçişkenliği: Türkiye için NARDL modeli bulguları”. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar, (617), 9-22.
  • Ünal, H. ve Aktuğ, M. (2021). Çevresel Kuznets Eğrisi hipotezi kapsamında Türkiye'de çevre kalitesinin değerlendirilmesi. İnsan & Toplum, 12(1): 113-136.
  • Wang, Q, Wang, X. ve Li, R. (2022). "Does urbanization redefine the environmental Kuznets curve? An empirical analysis of 134 Countries". Sustainable Cities and Society, 76(2022): 1-14.
  • Zivot, E. ve Andrews, D. W. K. (2002). “Further evidence on the great crash, the oil-price shock, and the unit-root hypothesis”. Journal of business & economic statistics, 20(1), 25-44.
Toplam 34 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Büyüme
Bölüm Makaleler
Yazarlar

Osman Tuzun 0000-0002-4765-6985

Hatice Armutcuoğlu Tekin 0000-0003-4594-6417

Erken Görünüm Tarihi 18 Ekim 2023
Yayımlanma Tarihi 4 Aralık 2023
Gönderilme Tarihi 6 Ağustos 2023
Yayımlandığı Sayı Yıl 2023 Cilt: 24 Sayı: 3

Kaynak Göster

APA Tuzun, O., & Armutcuoğlu Tekin, H. (2023). Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(3), 740-759. https://doi.org/10.17494/ogusbd.1338577
AMA Tuzun O, Armutcuoğlu Tekin H. Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. Aralık 2023;24(3):740-759. doi:10.17494/ogusbd.1338577
Chicago Tuzun, Osman, ve Hatice Armutcuoğlu Tekin. “Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 24, sy. 3 (Aralık 2023): 740-59. https://doi.org/10.17494/ogusbd.1338577.
EndNote Tuzun O, Armutcuoğlu Tekin H (01 Aralık 2023) Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 24 3 740–759.
IEEE O. Tuzun ve H. Armutcuoğlu Tekin, “Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği”, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 24, sy. 3, ss. 740–759, 2023, doi: 10.17494/ogusbd.1338577.
ISNAD Tuzun, Osman - Armutcuoğlu Tekin, Hatice. “Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 24/3 (Aralık 2023), 740-759. https://doi.org/10.17494/ogusbd.1338577.
JAMA Tuzun O, Armutcuoğlu Tekin H. Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023;24:740–759.
MLA Tuzun, Osman ve Hatice Armutcuoğlu Tekin. “Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği”. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, c. 24, sy. 3, 2023, ss. 740-59, doi:10.17494/ogusbd.1338577.
Vancouver Tuzun O, Armutcuoğlu Tekin H. Çevresel Kuznets Eğrisinin Türkiye’de Geçerliliği: 1970-2020 Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2023;24(3):740-59.
 Kapak Resmi İndir